03/08/2014 · 5:00 sáng
↓ Jump to Comments

Lãng mạn như tác giả ‘Thơ tình viết trên bao thuốc lá’

Khà Khà chuyển

Nha_tho_TDL

Nhà thơ Trần Dạ Lzữ qua mắt họa sĩ Đỗ Duy Ngọc

Trần Dzạ Lữ làm thơ đã lâu. Thơ anh xuất hiện các tạp chí ở miền Nam từ thập niên 60 của thế kỷ trước. Thơ anh hiền lành như con người anh. Trần Dzạ Lữ là nhà thơ lầm lũi và lận đận. Anh đã có ba tập thơ ra đời trong nhiều khốn khó… Lãng mạn đến tận cùng hơi thở hay sao?…

Đó là các tập: Hát dạo bên trời (NXB Trẻ. 1995), Gọi tình bên sông (NXB Trẻ. 1997) và mới đây nhất Thơ tình viết trên bao thuốc lá (NXB Hội Nhà Văn 2014).

Trần Dzạ Lữ gốc Huế. Và là người mang đậm nét Huế từ giọng nói cho đến dáng đi. Khoan thai, chậm rãi và hiền từ. Và dĩ nhiên Huế đậm đặc trong cách nói năng.

Thơ của Lữ dù không viết về Huế cũng âm vang chất Huế. Người Huế thường bảo là “Huế rặc”. Huống chi là Lữ viết nhiều bài thơ về Huế và những cô gái Huế luôn có mặt trong thơ.

Tính đến nay, Trần Dzạ Lữ đã sáu mươi lăm tuổi, một tuổi đã được gọi là già. Nhưng thơ Lữ thì rất trẻ. Không phải trẻ ở câu chữ, hiện đại ở ý tứ, hình ảnh, mà trẻ ở chất lãng mạn như một chàng thanh niên mới lớn, đang yêu. Lữ chỉ làm thơ tình. Mà thơ tình thì phải có buồn, có nhớ, có khổ đau, có thất tình. Đọc thơ Trần Dzạ Lữ ta hình dung có chàng trai phất phơ đi lang bạt với những mối tình, một mình trên lộ vắng:

‘’Tôi giờ trong “cõi người ta”

Chiều không, quán vắng, đường xa độc hành”

(Cũng đành)

Nhưng thôi, gác lại chuyện tình để nói đến Huế trong thơ Lữ.

Đọc thơ Lữ giống như ta ngồi nghe người Huế nói chuyện. Câu chữ không trau chuốt, nhưng tình ý thì sâu xa, đôi khi chữ dùng như mấy mệ già:

“Xưa anh cũng yêu một người An Cựu

Người ấy giống em như tạc bây giờ

Mắt Huế buồn cháy hết cả cơn mơ

Anh lúynh quýnh đứng bên bờ khổ nạn”

(Gửi người em An Cựu)

 

Bài thơ “Kiếp sau lấy vợ Huế” đúng là vợ chồng xứ Huế thủ thỉ với nhau:

“Kiếp sau lấy vợ Huế

Để tôi được cưng chìu

Đêm nằm nghe thỏ thẻ:

“Anh nì! Chừ mình yêu…”

Sáng ra lời trong veo

Tiếng người như chim hót

“Anh ơi! Em ốt dột

Hun chi lạ … rứa tề”

 Baothuocla

Bìa tập thơ “Thơ Tình Trên Bao Thuốc Lá” của thi sĩ Trần Dzạ Lữ

Huế trong thơ của Lữ ít thấy cảnh mà chỉ thấy người. Có nhiều khi không có người chỉ nghe giọng nói. Thông thường khi viết về xứ Huế, người ta thường tả cảnh sông Hương, núi Ngự, cầu Trường Tiền… Vỹ Gịa, Đập Đá. Trần Dzạ Lữ không tả cảnh Huế, đôi khi có nhắc đến tên của một địa danh xứ Huế là cũng để nói tới các O, mượn cảnh để nhắc tới người theo một cách rất riêng của Lữ:

“O thông minh, đĩnh ngộ quá trời

Người như rứa làm răng tui dám chát?

O là vàng mà tui là đồng nát

Mình đồng hương mà khác khói O ơi!

…. Có đôi khi tui cũng thèm về

Để ngó chộ lại mùa trăng của Huế

Ở Bao Vinh O thả mái tóc thề

Tận Nam Phổ cũng nghe mùi hương ngai ngái!”

(Thư gửi người đồng hương)

 

Những người con xứ Huế đi xa Huế, đọc những bài thơ của Lữ, sẽ có cảm giác như đang ở Huế, chiều chiều bắt ghế ngồi nghe người ta kể chuyện với nhau, bằng những câu giản dị mà rất tình:

“Em mô rồi? Bây giờ anh nỏ chộ

Rứa mà thương tà áo tím bên sông

Thuở mười lăm mắt quế với môi trầm

Em ốt dột dấu đi niềm thương nhớ…

(Nỏ chộ)

 

Ngay khi anh chàng thi sĩ lãng mạn này yêu một cô không phải là người Huế, chàng cũng kéo cô gái về với Huế để làm một phép so sánh:

“Không phải Huế mà em rất Huế

Ngọt bên ni bên nớ đến nao lòng”

(Ngoài Huế)

Rồi khi gặp người đẹp Củ Chi, anh cũng đem Huế ra song hành với miền đất thép:

“Cứ nghĩ chỉ có Huế mới có tóc dài

Thơm mùi lụa vắt ngang đời kiêu bạc

…

Củ Chi hồng môi má với … sông Hương…”

(Mái tóc Củ Chi)

 

Xứ Huế buồn, ở lâu dễ chán, nhưng người Huế đi xa lại quắt quay nhớ Huế. Cho nên ngó cái chi cũng ra màu Huế. Và có khi Lữ xem Huế như là một người tình:

“Ừ này Huế của tôi ngoan

Mắt môi thỏ thẻ… như ràng buộc nhau”

(Huế của tôi)

Trần Dzạ Lữ làm thơ theo nhiều thể loại, nhưng hay nhất vẫn là thơ lục bát. Bởi cái tạng của Lữ, câu chữ của Lữ, hình ảnh của Lữ không dữ dội, không rên siết mà nhẹ nhàng, khoan thai, có trách móc cũng trách rất ý nhị, có đau đớn cũng chẳng quằn quại, thê lương. Đó cũng là tính cách của người xứ Huế. Và lục bát là thể thơ bộc lộ tính chất ấy phù hợp nhất. Do vậy có nhiều câu thơ của Lữ đọc nghe như ca dao.

Không nhớ ngoài Huế có bao nhiêu địa danh nổi tiếng, mà anh chàng thi sĩ lang thang Trần Dzạ Lữ có tới mười O người tình, mà theo Lữ O nào cũng đẹp cũng xinh: O Tòa Khâm, O Thành Nội, O An Cựu, O Kim Long, O Bến Ngự, O Đập Đá, O Bao Vinh, O Vỹ Gịa, O Văn Thê, O Phò Trạch. Người ta có một O người Huế đã ngắc ngứ, anh chàng Lữ có tới mười O, lận đận là phải rồi. Cũng may mười O bỏ đi hết chín, chỉ chừa một O cho Lữ, cho nên Lữ mới còn thoi thóp để làm thơ:

“Chín O đã bỏ tui rồi

Bên ni bên nớ nón cời… ra đi

Chừ còn lại một O ni

Với tui từ trái tim… chì đó hi!

(Mười O)

Đọc thơ Lữ, bỗng dưng lại muốn về thăm Huế, để nghe tiếng ai nói như hát giữa dòng sông và nhìn lại những con đường phượng bay sáng trên mắt người tình một thuở.

Già rồi đó nghe Lữ, lãng mạn đến tận cùng hơi thở hay sao?

Sài Gòn. 31.7.2014

Đỗ Duy Ngọc

41 bình luận

Filed under Tác Giả, Truyện Ngắn

41 responses to “Lãng mạn như tác giả ‘Thơ tình viết trên bao thuốc lá’”

  1. Hình đại diện của Hoàng-Phong Hoàng-Phong
    08/08/2014 lúc 8:17 chiều

    Thân chào anh Trandzalu…
    Tuy chưa gặp anh Lữ, nhưng đọc thơ và còm của anh Lữ, HP không chịu, không đồng ý cho anh già.
    Thơ văn của anh Lữ chất chứa nỗi thương, nỗi nhớ không nguôi, tình yêu lảng mạn của một thanh niên.
    Con người anh thể hiện nguồn năng lượng dồi dào. Tiềm tàng một công lực thâm hậu mà rất nhiều người trẻ tuổi không có.

    Trả lời
  2. Hình đại diện của Nguyễn Bích Sơn Nguyễn Bích Sơn
    06/08/2014 lúc 2:07 sáng

    Yêu như TDL đáng nể thật , yêu nhiều như vậy có mệt không hả Dzạ Lữ ?

    Trả lời
  3. Hình đại diện của Trớt Quớt Trớt Quớt
    05/08/2014 lúc 10:43 chiều

    Anh Đỗ Duy Ngọc chắc thân và rành anh lắm anh Lữ hỉ? Bài viết tỏ rõ hai người rất thân tình với nhau.
    [Anh Lữ hiền- anh Lữ iu nhìu ===> Mỹ Thắng, Nguyên Thủy, NAMTHU…hiền- mấy lão này cũng iu nhìu.]
    Anh Lữ ơi, mấy anh chị mình ơi, hổng biết cái dụ suy ra trong [ ] có ngay chóc hông ta???…hà hà

    Trả lời
  4. Hình đại diện của Gấu Gấu
    05/08/2014 lúc 10:09 chiều

    Thơ tình của anh Trần DzạLữ không những ngọt ngào mà còn…dụ dỗ người ta nữa chứ…dzí dzụ như “Ừ, mình hôn tiếp nghe em, Hôn cho sắt nguội cũng mềm luôn,cưng!” có phải không anh Lữ hè…. 😆

    Trả lời
  5. Hình đại diện của trandzalu trandzalu
    05/08/2014 lúc 9:40 chiều

    Ca3mo7n em trai NamThu56 đã khen.Chúc em vui

    Trả lời
  6. Hình đại diện của đồ nghề đồ nghề
    04/08/2014 lúc 12:34 chiều

    Trần Dzạ Lữ muôn thuở vẫn luôn là nhà thơ của tình yêu, đôi khi nồng ấm, đôi khi ướt át, lãng mạn và đôi khi có chút xót xa.

    Có thể nói khó có nhà thơ đương đại nào viết thơ tình hay, nồng nàn và dẻo dai như anh !

    Trả lời
  7. Hình đại diện của Trương Hiếu vivi099
    04/08/2014 lúc 3:06 sáng

    Bài viết như đã lộ hết tình của anh Lữ rồi.
    Tình lãng mạn thâm trầm…

    Trả lời
  8. Hình đại diện của Nguyên Thủy Nguyên Thủy
    04/08/2014 lúc 12:36 sáng

    Đọc thơ của anh Trần Dzạ Lữ mới thấy mình như đang ở giữa Huế và những địa danh và con chữ rất Huế..

    Có đôi khi tui cũng thèm về

    Để ngó chộ lại mùa trăng của Huế

    Ở Bao Vinh O thả mái tóc thề

    Tận Nam Phổ cũng nghe mùi hương ngai ngái!”

    Những câu thơ chân tình nhưng không thiếu sự say đắm rất Trần Dzạ Lữ:

    “Em mô rồi? Bây giờ anh nỏ chộ

    Rứa mà thương tà áo tím bên sông

    Thuở mười lăm mắt quế với môi trầm

    Em ốt dột dấu đi niềm thương nhớ…

    Hoặc…
    NỤ HÔN RIÊNG TẶNG MỘT NGƯỜI

    Ừ, mình hôn tiếp nghe em
    Hôn cho sắt nguội cũng mềm luôn,cưng!
    Nụ hôn đắm đuối chưa từng
    Đôi môi dán chặt, mê cung…thơm lừng.
    Siết vào nhau nữa, cho ngoan
    Anh nâng, em níu, đâu màng thế gian ?
    Đất Trời ghen tị rưng rưng
    Suối không trôi nữa, thác ngừng…ngẩn ngơ!
    Nụ hôn kỳ lạ không ngờ
    Anh thành thục…gã tội đồ của em!

    KHI EM VỀ XỨ NẪU

    Em về mỏng mảnh như sương
    Len vào hồn một đêm thương nhớ đầy…
    Em về xứ Nẫu mưa bay
    Chắc quên luôn một dấu giày phong sương ?
    Giang hồ thèm một mùi hương
    Tàn khuya đất Trích, cứ tương tư người…
    Bay vòng khói thuốc chơi vơi
    Em về xứ Nẫu nón cời còn nghiêng ?
    Đợi em đêm tiếp đêm liền
    Tình ơi, trăng có qua miền yêu không ?
    Trong thơ Anh Trần Dzạ Lữ có trái tim yêu không hề bị già đi theo thời gian…

    Trả lời
  9. Hình đại diện của TT Hiếu thảo TT Hiếu thảo
    03/08/2014 lúc 8:20 chiều

    Bài viết này khá .Vìì đã khái quát chung nét thơ ưu điểm cuả thơ TDL…Và cũng xuyên qua một góc đặc thù trong thơ anh giàu chất Huế với những bài thơ đàm thắm diụ dàng và sâu nặng …. Huế- Nơi sinh anh ra từ thửở đó,,,Chúc mừng bài viết đọc ấn tượng cuả ĐDN .HT xin chia sẻ cùng anh Lữ và KK sưu tầm

    Trả lời
  10. Hình đại diện của Lu Linh Lu Linh
    03/08/2014 lúc 10:30 sáng

    Nẫu nói Chú Lữ lãng mạn quá , Lu Linh ngại .

    Trả lời
  11. Hình đại diện của NAMTHU56 NAMTHU56
    03/08/2014 lúc 10:27 sáng

    Ùa thơ tình của a LỮ là số dzách rầu ,càng đọc càng thấy nồng nàn và càng thấy phê nhìu thật là nhìu luôn dzậy đó ,Cảm ơn KK hén ,nôm truoc a Lữ cũng có tặng cho mình 1 taapjl làm kỉ niệm rầu ,để gối đầu giường ,lâu lâu đọc càng thấy uot át KK ơi …

    Trả lời

Hãy gởi những lời bình luận thân thương đến với mọi người.

Trang web này sử dụng Akismet để lọc thư rác. Tìm hiểu cách xử lý bình luận của bạn.